Trong thị trường lao động đầy biến động ngày nay, việc làm không còn là điều chắc chắn với bất kỳ ai. Những rủi ro như doanh nghiệp phá sản, cắt giảm nhân sự hay cơ cấu lại tổ chức có thể khiến người lao động bất ngờ rơi vào tình trạng thất nghiệp. Trong bối cảnh ấy, bảo hiểm thất nghiệp chính là một “phao cứu sinh” quan trọng, giúp người lao động duy trì thu nhập, ổn định cuộc sống và có thêm thời gian để tìm kiếm công việc mới.

Bảo hiểm thất nghiệp là gì?
Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) là một chính sách an sinh xã hội bắt buộc, do Nhà nước tổ chức thực hiện, nhằm hỗ trợ một phần thu nhập và tái hòa nhập thị trường lao động cho người lao động khi bị mất việc làm ngoài ý muốn.

Loại hình bảo hiểm này được quy định trong Luật Việc làm năm 2013, và được triển khai rộng rãi từ năm 2009. Khác với bảo hiểm xã hội hay bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp chỉ chi trả khi người lao động mất việc, và chỉ áp dụng đối với những trường hợp đã đóng đủ thời gian và đáp ứng đủ điều kiện theo quy định của pháp luật.

Ai phải tham gia bảo hiểm thất nghiệp?
Theo quy định, người lao động thuộc diện ký hợp đồng lao động từ 1 tháng trở lên với người sử dụng lao động đều phải tham gia BHTN. Người sử dụng lao động (doanh nghiệp, tổ chức, cơ quan nhà nước…) và người lao động cùng đóng một tỷ lệ phần trăm nhất định trên tiền lương hằng tháng vào Quỹ bảo hiểm thất nghiệp. Cụ thể:

Người lao động đóng: 1% lương hàng tháng.

Người sử dụng lao động đóng: 1% quỹ tiền lương của người lao động.

Nhà nước hỗ trợ: 1% trên quỹ lương tham gia BHTN từ ngân sách.

BHTN không áp dụng đối với người lao động đã nghỉ hưu, người giúp việc gia đình hoặc các trường hợp không có hợp đồng lao động theo quy định.

Quyền lợi khi tham gia bảo hiểm thất nghiệp
Khi không may rơi vào cảnh mất việc, nếu người lao động đã đóng BHTN đủ từ 12 tháng trở lên trong vòng 24 tháng trước khi nghỉ việc, và nộp hồ sơ đúng hạn, thì sẽ được hưởng các quyền lợi sau:

Trợ cấp thất nghiệp hằng tháng:
Mức trợ cấp bằng 60% mức bình quân tiền lương đóng bảo hiểm trong 6 tháng liền kề trước khi nghỉ việc. Thời gian hưởng phụ thuộc vào số năm đã đóng bảo hiểm.

Hỗ trợ học nghề:
Được hỗ trợ chi phí học nghề để có thể chuyển đổi công việc, thích ứng với nhu cầu thị trường lao động mới.

Tư vấn, giới thiệu việc làm:
Được hỗ trợ thông tin, kết nối đến các nhà tuyển dụng thông qua trung tâm dịch vụ việc làm.

Đóng bảo hiểm y tế trong thời gian hưởng BHTN:
Người lao động vẫn được cấp thẻ BHYT và hưởng đầy đủ quyền lợi khám chữa bệnh trong thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Bảo hiểm thất nghiệp có ý nghĩa gì?
Không chỉ là một khoản hỗ trợ tài chính tạm thời, bảo hiểm thất nghiệp mang nhiều ý nghĩa quan trọng:

Đối với người lao động: Giảm bớt áp lực tài chính khi mất việc, duy trì sinh hoạt, chăm lo gia đình và chuẩn bị cho công việc mới. Việc được hỗ trợ học nghề còn giúp nâng cao tay nghề, tăng cơ hội tìm được việc làm tốt hơn.

Đối với doanh nghiệp: Tăng tính ổn định trong quan hệ lao động, thể hiện trách nhiệm xã hội và tạo dựng uy tín với người lao động.

Đối với xã hội: Hạn chế các hệ lụy tiêu cực do thất nghiệp gây ra như nghèo đói, tệ nạn xã hội, bất ổn kinh tế. Tăng cường sự gắn kết giữa người lao động với thị trường việc làm.

Những điều cần lưu ý
Để được hưởng bảo hiểm thất nghiệp, người lao động cần:

Nộp hồ sơ trong vòng 3 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động.

Không được đơn phương nghỉ việc trái luật, vì đây là một trong những điều kiện bị từ chối hưởng trợ cấp.

Không từ chối việc làm phù hợp quá 2 lần do trung tâm giới thiệu, nếu không sẽ bị chấm dứt trợ cấp.

Ngoài ra, khi đã có việc làm mới, người lao động cần thông báo để dừng hưởng trợ cấp, tránh bị truy thu hoặc xử phạt vi phạm.

Kết luận
Bảo hiểm thất nghiệp là chỗ dựa quan trọng cho người lao động trong giai đoạn khó khăn, góp phần giảm thiểu hậu quả của tình trạng mất việc và hỗ trợ quá trình quay lại thị trường lao động. Dù không mong muốn phải sử dụng đến, nhưng mỗi người lao động nên hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình đối với loại bảo hiểm này, để luôn sẵn sàng ứng phó khi bất ngờ rơi vào hoàn cảnh thất nghiệp.
Xem thêm chi tiết tại: https://luatdaibang.net/bao-hiem-that-nghiep-la-gi/